Arıcılıkta Polen Üretimi ve Polen Kurutulması

    

Polen, bal arısı kolonilerinde polen tuzağı adı verilen arıcılık malzemesi ile çok basit düzenekler ile alınır. Kovana monte ediliş yerine ve yapısına göre çok farklı tiplerde polen tuzakları geliştirilmiştir. Tuzaklar arıcılar için maliyeti düşük, basit ve kullanışlı olmalıdır. Tuzaklar işçi arıların bacak ve kanat yapılarına zarar vermeyecek yapıda olması önemlidir. Polen tuzağı, dışarıdan herhangi bir yük taşımayan bir işçi arının içerisinden kolaylıkla geçebileceği ebtta gözenekleri bulunan ızgara biçimindeki levhalardır. Levhanın göz çapı polenin hasat edilmesinde önem arz eder. Göz çapı büyüklüğü arı ırklarına göre değişkenlik gösterebilmekle beraber ortalama olarak 5 mm’dir. İşçi arılar polen yükü ile kovana döndüklerinde bacakları üzerinden tuzağa düşer ve polen birikme odasına dökülür. Polen birikme odaları güneş ışığına maruz kalmayan, yağış ve rüzgara karşı korunaklı yerde olmalıdır. Tuzak akşam üzeri kovana yerleştirilmeli ve ertesi gün ortasına doğru kovandan alınmalıdır. Polen tuzakları sabah 8 ile 12 arası açık tutulması koloni sağlığı açısından önemlidir. Bir arı kolonisinde polen üretimi amacıyla bir arıcılık sezonu boyunca 3 hafta yararlanılabilmektedir. Çok fazla durması durumunda koloni besin yetersiliği ile karşı karşıya kalabilir. Özellikle arıcılık sezonu başında kullanılması önerilmez çünkü uzun süre kullanımda işçi arı popülasyonu oluşturamaz. Tuzaklar arıların yoğu çiçek tozu buldukları mevsimde kullanılmalıdır.

Poleni kurutmak için soğutucu koşullarının bulunmadığı durumlarda kovandan toplanan polen doğrudan güneş ışığı almayan, temiz ve havalandırma imkanı olan bir odaya serilen temiz ve pamuklu bir bez üzerine yayılmalı ve kısmen kurutulması sağlanmalıdır. Önceleri güneş altında kurutmak kabul edilsede sonraları polen yapısını bozduğundan ve vitamin kaybına sebebiyet verdiğinden bu yöntemden vazgeçilmiştir. Kurutulmuş polende %6-8 nem oranı bulunmalıdır. Bu sınırın üstü polenin bozulmasına altı ise polenin besin değerinin azalmasına sebebiyet verir. Polenin kurutulması esnasında ısı kontrolü sağlanabilen termostat ile yapılmalı ve kurutma ısısı 36-45 °C’ler arasında olmalıdır. Kurutma sırasında elek ile elenerek ve hafa üfleyicisi ile savrularak yabancı maddelerden temizlenmelidir. Temizleme işleminden sonra polenler 5 kg’lık torbalara koyulur. Torbaların boş kısmı CO₂ ile doldurularak polen içindeki havanın çıkarılması sağlanmalıdır. Bu işlem sonrasında polen içerisinde mevcut labilecek güve yumurtası gibi canlılar CO₂ ile boğulacağından dolayı uzun süre bozulmadan saklanabilecektir.